تأثیر کوتاه مدت خاک ورزی های مختلف بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و جذب عناصر پرمصرف و کم مصرف گیاه ذرت

به منظور بررسی اثر خاک ورزی های مختلف بر خصوصیات شیمیایی خاک، عملکرد و مقدار عناصر پر مصرف و کم مصرف در خاک و گیاه ذرت علوفه ای ((zea mays l. رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در سال زراعی 1390 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه عمق خاک و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای خاک ورزی شامل: 1- گاوآهن برگردان دار (خاک ورزی رایج در منطقه) 2- زیرشکنی خاک (در عمق 45-40سانتی متری) 3- زیر شکنی خاک به همراه دکمپکتور (در عمق 35-30 سانتی متری) بود. نمونه های خاک از سه عمق مختلف 20-0، 40-20 و 80-40 سانتی متری گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر زیرشکنی بر عملکرد دانه ذرت علوفه ای، وزن کل بوته ها، وزن صد دانه، تعداد دانه در ردیف و طول بلال معنی دار بوده است. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار استفاده از زیرشکن به همراه دکمپکتور با مقدار 74/9 تن در هکتار است و کمترین آن نیز در تیمار خاک ورزی با گاوآهن با مقدار 75/7 تن در هکتار مشاهده شده است. اثر زیرشکنی از نظر آماری اثر معنی داری بر مقدار عناصر نیتروژن و پتاسیم در برگ و دانه ذرت داشت. در میان عناصر کم مصرف اندازه گیری شده مقدار آهن و منگنز در برگ و مقدار منگنز در دانه دارای اختلاف معنی داری بودند و مقدار آهن و منگنز برگ در تیمار گاوآهن بیشترین مقدار بوده است. نتایج همچنین نشان داد که زیرشکنی باعث کاهش ph و ec خاک گردید به طوری که کمترین مقدار ph در عمق 80-40 سانتی متری تیمار زیرشکن به همراه دکمپکتور بدست آمد و مقدار ec در تیمارهای زیرشکنی نسبت به گاوآهن در تمام اعماق خاک تفاوت محسوسی دارد. تیمارهای مورد مطالعه تفاوت بسیار معنی داری در میزان کربن آلی خاک دارد به طوری که بیشترین مقدار کربن آلی خاک در عمق 20 -0 سانتی متری تیمار زیرشکن به همراه دکمپکتور اندازه-گیری شد. اثر متقابل خاک ورزی و عمق تنها روی نیتروژن خاک اثر بسیار معنی دار دارد و بر عناصر دیگر تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک در تیمار زیرشکنی و دکمپکتور و در عمق 20- 0 سانتی متری خاک مشاهده شد. بیشترین مقدار آهن، منگنز، روی و مس نیز در تیمار زیرشکنی به همراه دکمپکتور بدست آمد به طوری که آهن و مس در عمق 40- 20 سانتی متری، روی در لایه سطحی خاک (20 – 0 سانتی متری) و منگنز در 80 -40 سانتی متری بیشترین مقدار را نشان داد.